Η κούκλα είναι από τα πλέον διαχρονικά και πιο διαδεδομένα παιχνίδια. Στην Αρχαία Ελλάδα, οι κούκλες (πλαγγόνες) ήταν το αγαπημένο παιχνίδι των παιδιών και ήταν κατασκευασμένες από κερί, ξύλο, ελεφαντόδοντο, αλλά κυρίως από πηλό. Οι πλαγγόνες παρίσταναν κυρίως γυναικείες μορφές με κόμμωση και γραπτή δήλωση ενδυμάτων, όπως για παράδειγμα οι μυκηναϊκές κούκλες, αν και μερικές φορές στολίζονταν και με ρούχα και μαλλιά από ύφασμα. Υπήρχαν διάφορα είδη από κούκλες και είχαν ονομασίες,όπως είδωλα, πλαγγόνες ποικίλες, νύμφες, κόρες, κοροκόσμια ή κορύλλια, δάγυνα, γλήνες και νευρόσπαστα.

Αρχικά, το πρόσθιο τμήμα των ειδωλίων κατασκευαζόταν από μήτρα, ενώ το πίσω μέρος του ειδωλίου ήταν εντελώς επίπεδο. Τα ειδώλια είχαν θρησκευτικό χαρακτήρα, αλλά με το πέρασμα των χιλιετιών εξελίχθηκαν σε παιδικό παιχνίδι. Εκτός από τις κούκλες-ειδώλια, αργότερα εμφανίστηκαν και οι αρθρωτές κούκλες, οι οποίες ονομάζονταν νευρόσπαστα ή νευρόσπαστα αγάλματα και τα μέλη τους συνδέονταν με νήμα ή σύρμα. Τα νευρόσπαστα ήταν τα πιο κοινά παιδικά παιχνίδια και αποτελούν τους πρόδρομους της σημερινής κούκλας.

Οι τεχνίτες των παιχνιδιών αυτών ονομάζονταν, κοροπλάστες. Πολλές φορές, στις κούκλες τοποθετούνταν μια μικρή οπή στο πάνω μέρος της κεφαλής, η οποία χρησίμευε για να αναρτάται το ειδώλιο από νήμα και να μπορεί να χορεύει.

Οι πλαγγόνες αποτελούν σπάνιους τύπους ευρημάτων και μας παρέχουν πληροφορίες για το ρόλο του παιχνιδιού στην αρχαιότητα. Οι κούκλες εισήγαγαν το νεαρό γυναικείο πληθυσμό στον κατά προορισμό ρόλο τους, αυτόν της συζύγου. Πιο συγκεκριμένα, πριν ενηλικιωθούν ή παντρευτούν, τα κορίτσια αφιέρωναν τις πλαγγόνες, μαζί με άλλα παιχνίδια τους και βόστρυχο από τα μαλλιά τους, στην Άρτεμη, προστάτιδα σε κάθε μεταβατική φάση στη ζωή του ανθρώπου και της σύλληψης παιδιών στα ανδρόγυνα και την Αφροδίτη, θεά του έρωτα και της γονιμότητας τις παραμονές του γάμου τους.

Κούκλες βρίσκονται συχνά σε παιδικούς τάφους, ενώ σχετικές απεικονίσεις με παιδιά που κρατούν παρόμοιες κούκλες διακοσμούν επιτάφιες στήλες κυρίως από την Αττική. Τα ευρήματα αυτά, ενισχύουν τον θρησκευτικό ρόλο του αρχαίου παιχνιδιού. Τα ειδώλια αυτά, πάντως, εξυπηρετούσαν και λατρευτικούς σκοπούς, αφού συχνά είναι ανάμεσα σε ευρήματα από ιερά.

Πλαγγόνες φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα, στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Χαλκίδας, στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Πέλλας και στο Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο.